Opakowani PRL-em

PRL ukształtował i zapadł w świadomości wielu Polek i Polaków. Dla Pokolenia Z urodzonego po 1995 roku to czysta abstrakcja, ale dla osób w wieku 40 i 50 plus to czasy, których nie zapomną. Jednym z czynników, który miał na to wpływ, były nieliczne opakowania ówcześnie występujące. W tamtych latach natychmiast rozpoznawalne, pożądane, deficytowe. Dziś opatrzone mianem kultowych. Ich obrazy na zawsze zostaną w mniejszym lub większym stopniu w pamięci poszczególnych pokoleń, na stałe wpisując się do polskiej historii i stając się jej częścią. 

Osoby w wieku 50+, określane jako Baby boomers, urodzone w latach powojennego wyżu demograficznego 1946-1964, pamiętają najwięcej. Reglamentacja, kartki i puste półki sprawiły, że dla nich każdy produkt zdobyty dla rodziny był skarbem. Jednym z najtrudniej dostępnych towarów – oprócz mięsa, masła i wszelakiej żywności - były środki higieniczne w tym proszki do prania. Pollena, E, Radion czy Cypisek to legendy tamtego okresu. Kartonowe opakowania z prostą grafiką, dziś można by rzecz powstałe w ramach nurtu ekologicznego, były wówczas obiektem wielu starań i bojów kolejkowych. Ze współczesnym duchem zero waste kojarzone są też niebieskie opakowania do nabojów. Chodzi rzecz jasna o naboje do syfonów stołowych, do środka których nalewało się wodę z kranu, wkręcało z charakterystycznym syknięciem nabój i otrzymywało wodę gazowaną. Bez plastiku, nakrętek i folii. Co więcej, stare naboje należało odkładać z powrotem do pudełka, a gdy się wszystkie zużyły, szło się do sklepu i wymieniało na nowe opakowanie pełne nabojów. Aż dziw bierze, ale system kaucyjny to jedna z niewielu rzeczy, która w PRL-u funkcjonowała lepiej niż obecnie. 

Zdjęcia: DD/Design Of PRL


Pokolenie X, a więc osoby urodzone w latach 1965-1979, czyli w drugiej połowie XX wieku, doświadczyło czasów PRL i przemiany ustrojowej w sposób bardziej łagodny. Dla nich opakowania PRL to głównie produkty kupowane przez rodziców, mające jednak już koloryt i smak tak zwanego Zachodu – dosłownie i w przenośni. Gumy do żucia Donald z obrazkowymi historyjkami w środku były prawdziwym rarytasem. Podobnie jak torba Baltony lub Pewexu z wyjątkowego sklepu pachnącego wolnością i zwiastująca w środku coś wyjątkowego, a więc towar importowany, kupiony za dewizy lub tzw. bony towarowe z wartością podawaną w dolarach. „Smak” tamtych lat to także papierosy. Opakowania „Sportów”, które na początku lat osiemdziesiątych zmieniły nazwę na „Popularne” nazywano „killersami” lub „gwoździami”. Dym wdychało się na każdej rodzinnej imprezie lub też w ukryciu, próbując i kaszląc niemiłosiernie po pierwszym machu. Oprócz rozrywek tytoniowych, warto też wspomnieć o innych. Programy telewizyjne były tylko dwa, z czego jeden emitował bajkę o godz. 19.00. Telefony miały tarczę do wykręcania numerów i kabel – dla dzisiejszej młodzieży to niepojęte. Dzięki temu dzieci dużo rysowały i kleiły, bo nie mogły w telefonach oglądać bajek… Stąd też kartonowe opakowanie kredek z Misiem i szklana buteleczka wiecznie oblepionej gumy arabskiej były nieodłącznym atrybutem każdego biurka i stołu dziecięcego.

Zdjęcia: DD/Design Of PRL


Milenialsów (Pokolenie Y), urodzonych w latach 1981-1995 ukształtowało otwarcie Polski na Zachód i dosłownie posmakowanie późnych lat PRL-u. Ten smak został zamknięty w opakowaniach Vibovitu wyjadanego paluchem, a potem językiem prosto z aluminiowej torebeczki. Był cytrusowy i kiepsko rozpuszczał się w kranówce, ale dla tej pyszności warto było chorować. Ciekawostką jest, że dziecko z tego opakowania jest dziś piękną kobietą, a nie chłopcem. Smak ówczesnych lat był też zawarty w szklanych opakowaniach Pepsi i Coca-Coli, których wypicie było niczym zdobycie amerykańskiej bazy wojskowej.     
                                

Dziś opakowania PRL-u można nabyć na aukcjach internetowych, czasami z zawartością, której jednak nie radzimy używać. Sentyment miesza się w nich ze wspomnieniem czasów, które dla wielu ludzi były ciężkie i trudne. Śmiejemy się z filmów Barei - absurdy tamtych lat odeszły do lamusa. Przeszłością jest też brak opakowań, bo nie było za bardzo co włożyć do ich środka: śledzia pakowało się w zwykłą gazetę, a mleko w szklanej butelce czekało rano przy drzwiach. Naszą przyszłością natomiast jest jakość i śledzia i mleka i opakowań też…